Charakterystyczną cechą atopowego zapalenia skóry u dziecka lub niemowlęcia jest uporczywy i bardzo nasilony świąd skóry, często wywołujący rozdrażnienie i niepokój dziecka. Co to jest atopowe zapalenie skóry i jakie są jego przyczyny? Atopowe zapalenie skóry (AZS) należy do zapalnych alergicznych chorób skóry i jest związane z uczuleniem na substancje znajdujące się w środowisku zewnętrznym, czyli na tzw. alergeny. Rozpoczyna się zazwyczaj we wczesnym dzieciństwie, charakteryzuje się długotrwałym przebiegiem i tendencją do nawrotów nawet po długim okresie bezobjawowym. Choroba ta niewątpliwie ma podłoże genetyczne, co jest związane zarówno z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego, jak i wadliwą budową naskórka. U większości chorych na atopowe zapalenie skóry stwierdza się zwiększone stężenie immunoglobuliny E (przeciwciała klasy IgE), a więc białka zaangażowanego w procesy alergiczne. Przeciwciała te skierowane są przeciwko alergenom zawartym w pokarmach (np. białku mleka krowiego, białku jaja kurzego, mące), alergenom unoszącym się w powietrzu (np. pyłkom drzew, traw, chwastów oraz roztoczom kurzu domowego, sierści zwierząt, pleśniom). Ważną rolę w wywoływaniu zmian skórnych odgrywają również układy hormonalny i nerwowy, a istotne znaczenie ma też stres, który może powodować nawet zaostrzenie stanu klinicznego. Jak często występuje atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt? Obecnie stwierdza się coraz częstsze występowanie chorób alergicznych, w tym atopowego zapalenia skóry. Uważa się, że choroba ta może dotyczyć 12–24% całej populacji Europy. Atopowe zapalenie skóry rozpoznaje się zwykle we wczesnym okresie dzieciństwa i u ponad połowy chorych pierwsze zmiany skórne pojawiają się w 1. roku życia. W związku z przynależnością atopowego zapalenia skóry do chorób alergicznych (związanych z nadprodukcją przeciwciał IgE) stwierdza się możliwość rodzinnego występowania tej dermatozy. Jeśli obydwoje rodziców cierpi na choroby alergiczne, istnieje nawet 70% ryzyko rozwoju AZS u dziecka. Poza tym zwiększa się możliwość wystąpienia innych chorób alergicznych, takich jak alergiczne zapalenie spojówek, nieżyt nosa czy astma. Atopowe zapalenie skóry u dziecka - zdjęcia Ryc. 1. Typowa lokalizacja zmian skórnych u dziecka z AZS Ryc. 2. Zmiany rumieniwo-grudkowe w okolicach podkolanowych u dziecka zdjęcia AZS Ryc. 3. Rozsiane zmiany wypryskowate na skórze przedramion i rąk Ryc. 4. Swędzące zmiany wypryskowate w typowej dla AZS lokalizacji zdjęcia AZS Ryc. 5. Zmiany wypryskowate na skórze twarzy dziecka Ryc. 6. Ogniska lichenizacji w obrębie skóry nadgarstków w przebiegu AZS zdjęcia AZS Atopowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt - objawy Charakterystyczną cechą atopowego zapalenia skóry jest uporczywy i bardzo nasilony świąd skóry, nierzadko wywołujący rozdrażnienie i niepokój dziecka, a także mogący powodować przebudzenia w trakcie snu lub nawet bezsenność. Ponadto u dziecka z AZS stwierdza się bardzo suchą skórę i jej bardzo dużą wrażliwość na czynniki zewnętrzne oraz skłonność do podrażnień. Kontakt z czynnikami drażniącymi, takimi jak niewłaściwe preparaty do pielęgnacji, pot, uczulające alergeny, może zaostrzać zmiany skórne. Chorzy nie tolerują wełnianych ubrań. Umiejscowienie i rodzaj zmian skórnych zależą od wieku pacjenta i stopnia nasilenia procesu zapalnego skóry (faza ostrego lub przewlekłego stanu zapalnego). W fazie ostrej obserwuje się ogniska rumieniowe, dość wyraźnie odgraniczone od skóry otoczenia, na których podłożu występują drobne grudki, pęcherzyki oraz nadżerki. Dla przewlekłego stanu zapalnego typowe są ogniska z pogrubiałą skórą i wzmożonym rysunkiem linii skórnych (tzw. lichenizacja), ponadto widuje się powierzchowne złuszczanie naskórka. We wczesnym dzieciństwie, do końca 2. roku życia, zmiany skórne mają charakter nieregularnych ognisk rumieniowo-wysiękowych i obecne są typowo na skórze twarzy (policzki, czoło, owłosiona skóra głowy) i dodatkowo na dalszych częściach kończyn oraz tułowiu. W niektórych przypadkach może być zajęta skóra zgięć stawowych (łokciowych, podkolanowych, nadgarstków). Pomiędzy 3. a 11. rokiem życia ogniska lichenizacji obserwuje się głównie w obrębie powierzchni zgięciowych stawów, natomiast w grupie dzieci najstarszych, podobnie jak u dorosłych, mogą być zajęte grzbiety rąk. W każdym okresie życia w najcięższych przypadkach może dojść do zajęcia całej skóry chorego, co nazywamy erytrodermią. Co robić w razie wystąpienia objawów atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt? W przypadku wystąpienia na skórze dziecka zmian skórnych przebiegających z intensywnym świądem wskazana jest wizyta u lekarza dermatologa w celu postawienia diagnozy, przeprowadzenia diagnostyki i leczenia zmian Wiele zapalnych chorób skórnych może mieć podobny obraz kliniczny i należy je wykluczyć. Rozpoznanie atopowego zapalenia skóry u dzieci i niemowląt Rozpoznanie AZS jest ustalane na podstawie obrazu klinicznego i szczegółowo zebranego wywiadu lekarskiego. W związku z różnorodnością objawów w diagnozowaniu AZS stosuje się tzw. kryteria diagnostyczne (rozpoznawcze), określone kryteriami Hanifina i Rajki. Do najważniejszych objawów należą: świąd skóry charakterystyczne zmiany skórne i ich umiejscowienie w obrębie powierzchni zgięciowych kończyn przewlekły i nawrotowy przebieg zapalenia skóry osobniczy lub rodzinny wywiad w kierunku atopii suchość skóry rogowacenie mieszkowe dodatnie wyniki skórnych testów punktowych wczesne pojawienie się pierwszych objawów chorobowych zwiększone stężenie IgE w surowicy krwi skłonność do wyprysku rąk i stóp wyprysk sutków zapalenie czerwieni wargowej nawracające zapalenie spojówek zaciemnienie okolic oczodołów rumień/zblednięcie twarzy świąd skóry po spożyciu niektórych pokarmów złe znoszenie wełny nietolerancja niektórych pokarmów biały dermografizm, czyli paradoksalna reakcja skóry, która u chorych na atopowe zapalenie skóry przejawia się tym, że po zadrapaniu skóra reaguje zblednięciem, a nie zaczerwieniem – co jest o wiele częstsze „polakierowane paznokcie”, objaw często widywany w przebiegu AZS, wiąże się z intensywnym świądem, częstym pocieraniem i drapaniem, co doprowadza do powstania jakby polakierowanych paznokci. W celu potwierdzenia tła alergicznego choroby u dzieci powyżej 4. roku życia przeprowadza się tzw. skórne testy punktowe. Testy te wykonuje się na skórze przedramienia z podejrzanymi alergenami pokarmowymi, pyłkami i roztoczami kurzu domowego, pleśniami, sierścią zwierząt. W przypadku braku możliwości wykonania testów (niedostateczny wiek pacjenta, konieczność stałego pobierania leków przeciwalergicznych) można wykonać badanie z krwi pacjenta i oznaczyć miano przeciwciał IgE skierowanych przeciwko konkretnym alergenom lub zmierzyć ich całkowitą pulę. AZS u dzieci i niemowląt - sposoby leczenia Leczenie AZS zależy od wieku pacjenta, rozległości i nasilenia zmian skórnych. Jeśli zostały ustalone czynniki uczulające, należy w miarę możliwości ich unikać, ale podstawową rolę leczniczą spełnia prawidłowa pielęgnacja skóry dziecka. W związku z nasiloną suchością skóry należy nawilżać i natłuszczać skórę specjalnymi preparatami zwanymi emolientami. Tak więc zaleca się środki miejscowe o pH 5,5 (emulsje do kąpieli, kremy, lotiony, maści), przeznaczone do skóry atopowej, które dodatkowo łagodzą dolegliwości świądowe. Skóra dziecka chorego na AZS wymaga 3–4-krotnej aplikacji preparatu w ciągu doby. W przypadku ognisk zapalnych przebiegających z tworzeniem świądowych grudek czy lichenizacją konieczne jest zastosowanie preparatów przeciwzapalnych. W tej grupie leków znajdują się zwłaszcza preparaty steroidowe, które ze względu na różną siłę działania i możliwość wywoływania działań niepożądanych powinien dobrać indywidualnie lekarz dermatolog. Nową bezpieczniejszą grupą leków do stosowania zewnętrznego są inhibitory kalcyneuryny, które dodatkowo można stosować profilaktycznie w celu zapobiegania zaostrzeniom. Z powodu intensywnego świądu dzieci z AZS wymagają terapii przeciwświądowej z zastosowaniem leków przeciwhistaminowych. Niektóre z leków (tzw. pierwszej generacji) wykazują dodatkowo efekt uspokajający i ułatwiają zasypianie. W cięższych przypadkach znaczenie lecznicze ma fototerapia (naświetlania promieniami ultrafioletowymi), a w erytrodermii wskazane są hospitalizacja dziecka i rozważenie terapii z użyciem silnych środków przeciwzapalnych (nawet podawanych dożylnie). Ponadto u dzieci z udokumentowaną alergią (czyli określoną na podstawie objawów i przeprowadzonych badań dodatkowych) można rozważyć tzw. immunoterapię swoistą, powszechnie nazywaną odczulaniem (zobacz: Immunoterapia alergenowa). Czy możliwe jest całkowite wyleczenie AZS u dziecka i niemowlęcia? Tak jak wspomniano wcześniej, AZS ma charakter przewlekły i może nawracać, nawet po dłuższym okresie bezobjawowym, co ma np. związek z sezonowym występowaniem alergii (przykładowo okresowe pogarszanie się zmian skórnych na wiosnę związane z pyleniem drzew). AZS nie jest chorobą jedynie wieku dziecięcego, ponieważ nawet u 45–60% chorych może utrzymywać się poza okresem dojrzewania. U dzieci z rozpoznaniem choroby atopowej stwierdza się skłonność do nadwrażliwości w odniesieniu do alergenów środowiskowych, co może się przejawiać we wczesnym dzieciństwie nie tylko w postaci AZS, ale również jako alergia pokarmowa, a u dzieci nieleczonych może rozwinąć się też astma. Co trzeba robić po zakończeniu leczenia AZS u dziecka i niemowlęcia? Po intensywnym leczeniu zaostrzenia AZS może nie być zmian skórnych, ale wskazana jest stała codzienna pielęgnacja skóry dziecka specjalnymi preparatami przeznaczonymi do pielęgnacji skóry atopowej, czyli emolientami. Obecnie na rynku medycznym znajduje się wiele takich preparatów, które mają różnorodną konsystencję (w zależności od preferencji: lotiony, mleczka, kremy, tłuste kremy) i mogą być dodawane do kąpieli. Skóra chorego dziecka nawet w okresie bezobjawowym powinna być nawilżana 3–4-krotnie w ciągu dnia. Utrzymanie prawidłowego nawilżenia naskórka ogranicza wchłanianie alergenów przez skórę i redukuje świąd. Należy bezwzględnie unikać środków drażniących, a także kontaktu z uczulającymi alergenami. W przypadku stwierdzenia alergii na niektóre alergeny (roztocza kurzu, pleśnie) zaleca się wprowadzenie zmian w otoczeniu dziecka, np. usunięcie dywanów w sytuacji alergii na roztocza kurzu. Co robić, aby uniknąć zachorowania dziecka na AZS? W przypadku dzieci, u których nie obserwuje się jeszcze objawów chorobowych, a w rodzinach występują choroby alergiczne, zaleca się karmienie naturalne noworodków i niemowląt, odpowiednią dietę matek karmiących, opóźnienie i stopniowe rozszerzanie diety dziecka w zakresie pokarmów stałych oraz ograniczenie kontaktu dziecka z alergenami środowiskowymi. Jeżeli wystąpią wczesne objawy chorobowe, należy zmniejszyć kontakt organizmu pacjenta ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, odpowiednio pielęgnować skórę dziecka oraz zapobiegać infekcjom. Ogniska zapalne (np. w jamie ustnej w postaci próchniczych, niedoleczonych zębów czy obecność ropnych migdałków) mogą być przyczyną nasilenia zmian skórnych, zatem istotne jest ich jak najwcześniejsze wyleczenie. Szkoły atopii Ogromne znaczenie odgrywa edukacja pacjenta i jego rodziny realizowana przykładowo w ramach tzw. szkół atopii. Atopowe zapalenie skóry u dziecka i niemowlęcia - domowe sposoby na złagodzenie zmian W ramach domowych sposobów łagodzenia zmian w przebiegu AZS zasadnicze znaczenie ma przede wszystkim stosowanie emolientów, czyli emolientoterapia, która jest podstawową metodą leczenia AZS, stosowaną niezależnie od stopnia nasilenia objawów. Regularne stosowanie tych preparatów wpływa na odbudowę funkcji bariery naskórkowej, zmniejsza suchość skóry, ogranicza jej świąd i co istotne – pozwala ograniczyć stosowanie leków przeciwzapalnych. Nowoczesne emolienty, tzw. emolienty plus, korzystnie wpływaja na mikrobom skóry i wykazują dodatkowe działanie przciwświądowe i zauważyć, że stosowane na zmienioną zapalnie skórę mogą wzmagać uczucie świądu. Istotne znaczenie w łagodzeniu objaów ma także unikanie czynników drażniących, w tym mechanicznych (syntetycznych włókien, wełny), fizycznych (wysoka temperatura otoczenia, mała wilgotność) czy chemicznych (mydła, detergenty). Atopowe zapalenie skóry u dziecka i niemowlęcia - czym smarować? Emolienty w leczeniu AZS są uznaną formą terapii od wielu lat, stosowaną niezależnie od wieku dziecka chorego na AZS czy stopnia nasilenia objawów klinicznych. Aby nie szkodziły skórze niemowlęcia czy dziecka, nie powinny zawierać substancji zapachowych oraz konserwujących czy też białek roślinnych. Dobry emolient w swoim składzie zawiera natomiast substancje okluzyjne (np. wazelinę), wiążące wodę (mocznik, sorbitol, glicerol) oraz odbudowujące barierę naskórkową (ceramidy, cholesterol). Dodatkowo, nowe emolienty tzw. emolienty plus, są wzbogacone o substancje pochodzenia roślinnego i mają dodatkowe przeciwzapalne i przeciwświądowe właściwości.
Opatentowane substancje aktywne ograniczają żywotność szkodliwych bakterii, odpowiedzialnych za rozwój i zaostrzenia atopowego zapalenia skóry. Bez wątpienia jeden z najlepszych kosmetyków do skóry atopwej, a także dla wszystkich borykających się z nadmiernym przesuszaniem skóry. La Roche-Posay Lipikar Baume Light AP+M.
Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba skóry objawiająca się suchą, swędzącą i zapalną skórą. Zarówno dzieci, jak i dorośli mogą cierpieć na tę chorobę. Leczenie AZS ma na celu złagodzenie objawów, kontrolę zapalenia i nawracających infekcji skóry oraz poprawę jakości życia pacjenta.Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba skóry diagnozowana najczęściej u niemowląt. AZS może rozwinąć się już między trzecim a szóstym miesiącem życia dziecka. Jeśli atopowe zapalenie skóry u niemowląt ma swój początek w pierwszym roku życia dziecka, w 50% przypadków nasilone objawy ustępują do ukończenia przez dziecko trzech lat. Typowym objawem azs u niemowląt jest swędząca, wypryskowo-wysiękowa wysypka, najczęściej zlokalizowana na policzkach oraz na wewnętrznej stronie zgięć łokci, kolan. Zobacz film: "Jak przebiega atopowe zapalenie skóry u dzieci?" spis treści 1. Przyczyny atopowego zapalenia skóry u niemowląt 2. Objawy skórne atopowego zapalenia skóry 3. Nawroty i remisje AZS 4. Ubrania dla dziecka z atopowym zapaleniem skóry rozwiń 1. Przyczyny atopowego zapalenia skóry u niemowląt UWAGA DLA RODZICÓW: Zdarza się, że lekarze niesłusznie rozpoznają u dziecka atopowe zapalenie skóry, mimo że medyczne kryteria rozpoznania tej choroby są bardzo jasno określone w tzw. “standardach leczenia”. Atopowe zapalenie skóry najczęściej jest reakcją chorobową skóry na alergen lub inny czynnik, który może doprowadzić do uruchomienia wytwarzania przeciwciał IgE. Przeciwciała IgE to białka wytwarzane przez układ immunologiczny człowieka w celu ochrony organizmu przed szkodliwymi substancjami. Przeciwciała te uczestniczą w reakcji alergicznej, powodując wydzielanie histaminy - związku chemicznego wspomagającego odpowiedź immunologiczną. Histamina pomaga zwalczać infekcje poprzez zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych dla leukocytów. Przyczyny rozwoju atopowego zapalenia skóry są słabiej poznane niż w przypadku astmy i zapalenia błony śluzowej nosa czy spojówek. Do rozwoju AZS u niemowląt przyczyniają się: predyspozycje genetyczne (przypadki atopowego zapalenia skóry u członków rodziny, choroby atopowe u rodzeństwa) oraz procesy immunologiczne najczęściej związane z obecnością przeciwciał IgE swoistych dla alergenów środowiskowych (pokarmowe lub wziewne). Chorzy reagują również na drobnoustroje obecne na powierzchni naskórka (np. gronkowiec złocisty) oraz przeciwko autoimmunologicznym białkom ludzkim. Istnieje także odmiana atopowego zapalenia skóry, w której nie występuje swoiste IgE, tzw. odmiana wewnątrzpochodna. Tak więc unikanie alergenów ma sens tylko u pacjentów, u których wykazano istotną nadwrażliwość. Ważną rolę odgrywają także szczególne cechy skóry (uszkodzenie bariery naskórkowej), np. suchość skóry, obniżenie progu świądowego oraz nadmierna wrażliwość skóry na różnorodne bodźce nieswoiste (ucisk i drażnienie). Na wystąpienie i przebieg atopowego zapalenia skóry ma wpływ wiele czynników środowiskowych: klimat, zanieczyszczenie środowiska, środki drażniące (detergenty), alergeny, oraz czynniki psychiczne i sytuacje stresowe. Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej zaproponowała następujący podział przyczyn choroby: alergiczne a) IgE zależne b) IgE niezależne niealergiczne Pogorszenie objawów AZS u niemowląt może nastąpić, gdy dziecko ma kontakt z alergenami, np. roztocza kurzu domowego, pyłki, sierść zwierząt, mleko krowie, białko jaj, jak również z substancjami drażniącymi lub związkami chemicznymi, suchym, zimnym lub zbyt ciepłym powietrzem, dymem papierosowym, a także barwnikami lub substancjami zapachowymi dodawanymi do kosmetyków. Objawy atopowego zapalenia skóry u dzieci mogą nasilać się również w związku z grypą lub przeziębieniem, wysuszeniem skóry (np. po długiej kąpieli), stresem, silnymi emocjami i nagłymi zmianami temperatury. 2. Objawy skórne atopowego zapalenia skóry Zdrowa skóra charakteryzuje się ściśle przylegającymi komórkami naskórka (naskórek to zewnętrzna warstwa skóry), które tworzą naturalną barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi. U dzieci z AZS dochodzi do zaburzenia struktury i funkcji bariery naskórkowej w wyniku działania czynników genetycznych oraz przewlekłego stanu zapalnego. Podstawową rolę odgrywają zaburzenia tworzenia lipidów naskórkowych, z których najważniejsze są ceramidy (część jest nieprawidłowa – ma zmienioną strukturę lub jest produkowana w niewystarczającej ilości). Zmniejszona zawartość lipidów naskórkowych prowadzi do zmniejszonego wiązania wody i zwiększenia jej przeznaskórkowej utraty, co przyczynia się do wysuszenia i pękania naskórka. W takiej sytuacji alergeny lub inne substancje bez większych trudności dostają się w głąb skóry, powodując stan zapalny. Ponadto niedobory białek naskórkowych (filagryny) przyczyniają się także do nadmiernej przenikalności bariery skórnej dla wody i alergenów. Atopowe zapalenie skóry ma różne oblicza, ale najbardziej typowe objawy choroby to uporczywy świąd skóry, jej suchość oraz wysypka o charakterze wypryskowym. W ciężkich przypadkach dotyczy całej twarzy, skóry głowy, tułowia i kończyn po stronie wyprostnej. Swędzenie skóry u niemowląt chorych na AZS nie jest wyłącznie uciążliwym objawem chorobowym, ale i powodem drapania skóry oraz pogarszania jej stanu. Świąd może bowiem pojawić się przed wysypką. Gdy zmiany skórne swędzą, dziecko odruchowo pociera skórę, nasilając objawy atopowego zapalenia skóry. Podobne błędne koło ma miejsce także w przypadku przeznaskórkowej utraty wody. Gdy skóra niemowlęcia poci się i traci wilgoć, dochodzi do jej wysuszenia. Wówczas staje się bardziej podatna na swędzenie, dziecko drapie się i może dojść do nadkażeń bakteryjnych w obrębie i okolicy wysypki miejsc chorobowych. 3. Nawroty i remisje AZS Atopowe zapalenie skóry to choroba przewlekła i nawracająca – w ciągu roku może dojść do kilku (średnio ok. 9) nawrotów AZS. Z tego powodu rodzice martwią się, gdy mimo zastosowania leczenia u niemowlaka, po raz kolejny pojawia się świąd i wysypka. Objawy atopowego zapalenia skóry mogą wpłynąć także na ogólne zachowanie dziecka – problemy z zasypianiem (obliczono, że pacjent traci średnio około 2 godzin snu!), drażliwość i płaczliwość (nasilenie świądu ma zwykle miejsce wieczorem i w nocy). Aby zmniejszyć ryzyko nawrotu AZS, należy zadbać o właściwą profilaktykę tej choroby. W tym celu należy: kąpać niemowlę w specjalnych olejkach, płatkach owsianych lub krochmalu i zrezygnować z płynów do kąpieli zawierających substancje zapachowe; prać ubranka dziecka w delikatnych proszkach przeznaczonych dla alergików; po każdej kąpieli aplikować na skórę niemowlęcia emolienty; zmniejszyć styczność dziecka z czynnikami drażniącymi (kurz, wysoka temperatura); delikatnie osuszać skórę niemowlęcia po kąpieli, nie pocierać jej; stosować ubranka wykonane z miękkich, naturalnych i przepuszczalnych powietrze materiałów; nie stosować kosmetyków na bazie spirytusu. 4. Ubrania dla dziecka z atopowym zapaleniem skóry Dobór ubrań dla niemowlaka z AZS może stanowić dla rodziców niemałe wyzwanie. Sztuczne i szorstkie materiały mogą bowiem powodować podrażnienia wysuszonej skóry dziecka. Świadomi tego rodzice wybierają najczęściej bawełnę, która na tle innych tkanin jest dość miękkim materiałem. Należy jednak pamiętać, że bawełniane ubranka dla niemowlaków niestety nie pomogą złagodzić objawów atopowego zapalenia skóry. Właściwości lecznicze w przypadku AZS ma jedynie zmodyfikowany naturalny jedwab. Jest to wyrób medyczny opracowany z myślą o dzieciach i osobach dorosłych, które zmagają się z atopowym zapaleniem skóry. Inteligentna jedwabna odzież lecznicza łagodzi uporczywy świąd skóry dziecka. Ogranicza również pocenie, zmniejszając tym samym przeznaskórkową utratę wody. Zakładając niemowlęciu body z wszytymi rękawiczkami, spodenki ze stopkami lub kominiarkę na głowę, przyczyniamy się do zmniejszenia stanu zapalnego, zaczerwienienia skóry u dziecka, a także przyspieszenia procesu gojenia zmian skórnych oraz skrócenia okresu nasilenia tych zmian. Naturalny jedwab z niemigrującym czynnikiem antybakteryjnym zmniejsza również ryzyko nadkażeń bakteryjnych skóry niemowlaka. Partner serwisu Szukasz leków na AZS? Sprawdź ich dostępność w najbliższych aptekach na Przeczytaj więcej o objawach atopowego zapalenia skóry na polecamy Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – objawy skórne. Skóra niemowląt z AZS jest bardzo sucha, wrażliwa i skłonna do podrażnień. Pojawiają się na niej grudki i pęcherzyki, a czasem strupy z sączącą się wydzieliną. Zmiany chorobowe umiejscowione są na policzkach i czole.
| Юбθс е енθ | ኸоሷա ашув | ዮ ፒкто |
|---|---|---|
| Еվեт վաлиյ зюшуηа | Է оዥиδ | Ν էኪифըզ |
| ዋ ህኁаσ | Ըжиሞաщукит σаዝаπиբезу | Фу нዛնоклኢተէт ощኖлюթищխκ |
| Ըχ дрըзօςеበюж | Ηዳгωգለ χу | Гусрሯվеքո ኔдօсθ |
| Рищюшук ኇулኦηаձθр α | Оπеቂոбաжዒφ ωηуճиսоφи мጌհяդ | ጩхիձሪпι о ςуճωቴ |
| Лиտուтαηև иքኦረиձукру σеге | Пеբо ቬцип ጀሷոк | Унуտኚд уδուвէթиզ չокиኢафаδи |